Ένα μικρό προσφυγόπουλο νεκρό ξέβρασε το κύμα στην ακτή. Η φωτογραφία του έκανε το γύρω του κόσμου. Πρώτο θέμα στις εφημερίδες. Τα καθηλωτικά πλάνα του άψυχου μικροσκοπικού, ασχημάτιστου ολοκληρωτικά κορμιού του, βομβαρδίζουν ολημερίς τις τηλεοράσεις μας. Δεν είναι ῾῾ένα῾῾ μικρό παιδί. Είναι ο Αϊλάν. Ο τρίχρονος Αϊλάν. Στην πραγματικότητα ῾῾ήταν῾῾ ο Αϊλάν. Ξαπλωμένος μπρούμυτα στην ακτή σαν να κοιμάται… Η εικόνα του ξύπνησε ῾῾ευαισθησίες῾῾, ῾῾καλλιτεχνικούς προβληματισμούς῾῾. Οι timeline γέμισαν με μια φωτογραφία αυτές τις μέρες. Κι άλλες παρόμοιες ῾῾εικαστικές῾῾, πιο ῾῾καλλιτεχνικές῾῾…
Ο Αϊλάν και πίσω του ένα χάρτινο καράβι, ο Αϊλάν με φτερά στην μικρή του πλατούλα, ο Αϊλάν στο παιδικό του κρεβατάκι με τις κουδουνίστρες και τ΄ αστεράκια. Ο Αϊλάν σε μια άλλη εκδοχή, να τον σκεπάζει σαν κουβέρτα η θάλασσα… Ο Αϊλάν τώρα πια είναι στο χώμα. Δεν είναι κούκλα… Κι ας υπερεκτίθεται το άψυχο του σώμα. Κι ας αντιμετωπίζεται έτσι από τα αδηφάγα Μέσα... Ούτε σύμβολο είναι, ούτε γροθιά στο στομάχι όπως λένε τάχα μου οι ῾῾ειδικοί῾῾.
Ο Αϊλάν ήταν ένα παιδί. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Ένα παιδί που δεν πρόλαβε να μεγαλώσει. Ένα μικρό άμοιρο ευθυνών -παιδάκι που όλοι εμείς οι ῾῾ειδικοί῾῾, ῾῾ευαίσθητοι῾῾, ῾῾στομφώδεις῾῾ κι έτοιμοι να ῾῾κουνήσουμε῾῾ και πάλι μελαγχολικά το κεφάλι αφήσαμε τη θάλασσα να το αγκαλιάσει. Αφήσαμε τη θάλασσα να το ξεβράσει.
Το ίδιο γίνεται με χιλιάδες, εκατομμύρια άλλα παιδιά. Ενός, δυο, τριών, τεσσάρων, πέντε, δεκαπέντε χρόνων… Η γη τους προσφέρει μια τόση δα μικρή γωνίτσα για να πεθάνουν, αφού οι άνθρωποι δεν καταφέραμε να τους δώσουμε μια τόση δα μικρή γωνίτσα για να ζήσουν. Κλείνουν τα μάτια τους μπροστά μας κι εμείς καθόμαστε στωϊκά και τα κοιτάμε. Για τρεις, το μέγιστο πέντε ημέρες, το μεταναστευτικό και ο μικρός Αϊλάν θα είναι παντού το πρώτο θέμα. Θα μας συγκλονίσει όσο μας συγκλονίσει και μετά… επιστροφή στην κανονικότητα… Τη σκυθρωπή ή χαρούμενηκαθημερινότητά μας.
Το ίδιο συνέβη με τον μικρό Άλεξ, τον Βαγγέλη, τη μικρή Άννυ, τα χιλιάδες παιδιά στη Συρία, την Αφρική, τη Νότια Κορέα. Προβληματισμός, ευαισθητοποίηση, συγκίνηση με το ζύγι και με ημερομηνία λήξης… Κάθε ιστορία συγκλονίζει την κοινή γνώμη για τρεις με πέντε ημέρες. Κι έπειτα τη σκεπάζει το σκότος απ΄ το οποίο αναδύθηκε. Κάθε ιστορία γίνεται πρώτο θέμα κι αφορμή για να ανοίξουν συζητήσεις. Κυρίως επιδερμικές… Γιατί ο τηλεοπτικός χρόνος είναι πολύτιμος κι ο προσωπικός ακόμα πολυτιμότερος για να ασχολούμαστε πολύ με τέτοια θέματα…
Δεν είμαστε, άλλωστε, ακόμα οι ίδιοι μετανάστες, ούτε έχουμε για πατέρα τον πατέρα της Άννυ… Δεν ασχολούμαστε, ουσιαστικά, και δεν δρούμε καν για τα συλλογικά της πατρίδας που υποτίθεται μας ῾῾καίνε῾῾ ή ακόμη για τα προσωπικά που διαλύουν τις ζωές μας… Προχωρούμε υπνωτισμένοι θεατές της θλιβερής ή χαρωπής ζωούλας μας κι αφήνουμε τα πράγματα στη μοίρα. Όπως η ζωή τα φέρει..
Ακραγκίζουμε τα θέματα όσο πατάει η γάτα κι ύστερα κλείνουμε το βιβλίο και πάλι τα ξεχνάμε. Εθιζόμαστε στις σκληρές εικόνες και κάθε μέρα αναζητούμε κι άλλο κι άλλο για να ῾῾κουνήσουμε῾῾ και πάλι προβληματισμένοι αλλά άπραγοι το κεφάλι και να πούμε «δόξα το θεό» από τον καναπέ, για το πόσο καλά ή καλύτερα είμαστε. Γιατί έτσι γαλουχηθήκαμε από τα Μέσα… Να έχουμε ανοσία στις σκληρές εικόνες κι αυτές ν αναζητάμε…
Τα τελευταία χρόνια μάλιστα το διαδίκτυο, ο τόπος του αχανούς και ανεξέλεγκτου παίρνει ένδοξα τη σκυτάλη… Γέμισε ποσταρίσματα με τη φωτογραφία του Αϊλάν αυτές τις μέρες. Όχι μόνο από τα σάιτ αλλά κι απ τον κόσμο.. Αυτό είναι, άλλωστε, το ῾῾in῾῾ θέμα των ημερών… Και σίγουρα αποτελεί έναν τρόπο να δηλώσουμε όλοι πόσο ῾῾ευαίσθητοι῾῾ είμαστε, πόσο σοβαροί, πόσο ενημερωμένοι. Σκυλεύουμε τη σύντομη ζωή του μικρού αδερφού, του γιου, του ανιψιού μας. Αναπαράγουμε τη φρίκη και γινόμαστε μέρος του παιχνιδιού που παίζεται πίσω απ΄ την πλάτη των ανθρώπων. Κάποιοι πράγματι ένιωσαν τη θλίψη κι έκαναν αυτό που αισθάνθηκαν, άλλοι προσφέρουν
«σόου» στο διαδύκτιο, άλλοι μιμούνται άλλους, άλλοι για ένα like και τίποτα παραπάνω… Μέχρι μια μέρα να καταλάβουμε ότι ούτε τα like ούτε οι θορυβώδεις αναρτήσεις είναι αγώνας, είναι αντίσταση.
Βλέπεις πια κάποιον να επιπλέει στη θάλασσα και δεν τον σέρνεις έξω.. Τον αφήνεις να επιπλέει μουσκεμένος μέχρι να βγει καλή η φωτογραφία… Κι έπειτα την αναπαράγεις εξευτελιστικά για όσο πουλάει.. Λες κι αυτό το παραδομένο στο κύμα άψυχο πλασματάκι δεν είχε ψυχή, δεν είχε σάρκα, δεν είχε οντότητα πριν από λίγο, δεν έχει συγγενείς που βλέπουν τις εικόνες και ζουν τον ίδιο πόνο ξανά και ξανά σε κάθε πλάνο, σε κάθε φωτογραφία… Λες κι η ανθρώπινη ψυχή αξίζει όσο ένα σακί πεταμένο στην άμμο… Αυτό είναι εθισμός. Αυτή είναι η Ευρώπη μας. Αυτά τα πολιτικά της παιχνίδια…Αυτός είναι ο κόσμος μας. Και δεν θα αλλάξει.
Την επόμενη εβδομάδα ποιος απ΄ όλους θα θυμάται τον Αϊλάν πέρα από τον δυστυχή πατέρα και τους συγγενείς του; Δεν θα πουλάει πια και δυστυχώς ένας νέος Αϊλάν θα έρθει να τον αντικαταστήσει…
Καληνύχτα Αϊλάν… αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ, αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι…
Πρώτη δημοσίευση: aixmi.gr