Γράφει η Λέγκω Μιχαλοπούλου
Λοιπόν! Υπάρχει η πραγματικότητα που βλέπουμε μέσα απ’ την τηλεόραση. Υπάρχει όμως και η πραγματικότητα έξω απ’ αυτήν. Άραγε ποιά είναι η πιο… πραγματική; Ή μήπως και οι δύο είναι όψεις του ιδίου νομίσματος;
Παρακολουθώντας αυτές τις ημέρες τα reality shows της ελληνικής τηλεόρασης, αναρωτήθηκα κατά πόσον οι εκπομπές αυτές επιβεβαιώνουν τον τίτλο τους, δηλαδή κατά πόσον μας δίνουν μια αίσθηση «αληθινής ζωής». Είναι αυτά που βλέπω στον δέκτη μου απεικόνιση της πραγματικότητας έτσι όπως την αντιλαμβάνομαι και την ζω εγώ ή όχι; Έχουν στοιχεία της καθημερινότητάς μου; Μπορώ να ταυτιστώ και να δω τον εαυτό μου κάπου μέσα εκεί; Ή αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη;
«Αντιμετώπισε την πραγματικότητα!», «Η πραγματικότητα θα σε συντρίψει!», «Δες την ζωή όπως είναι!», «Η ζωή είναι σκληρός ανταγωνισμός!». Αυτές είναι μόνο μερικές από τις φράσεις που ακούμε συχνά στο διάβα της ζωής μας από φίλους, γονείς, δασκάλους και ψυχοθεραπευτές. Γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στην ζωή είναι να καταφέρουμε με τον τρόπο μας να διαχειριστούμε επιτυχώς τις συνθήκες και τα γεγονότα γύρω μας, αυτό που λίγο-πολύ ορίζεται ως «πραγματικότητα».
Δεν ξέρω αν ποτέ θα έρθω αντιμέτωπη με την πείνα σε ένα εξωτικό νησί. Δεν ξέρω αν θα πρέπει να κυλιστώ σε λασπόνερα για να πάρω μία επιβράβευση. Ούτε καν ξέρω αν θα αποτύχω στην ζωή μου επειδή το ψήσιμο σε ένα φιλέτο δεν το πέτυχα «σενιάν». Από την άλλη όμως ξέρω ότι στην πορεία μου θα αντιμετωπίσω εμπόδια τα οποία θα πρέπει να ξεπεράσω, ξέρω ότι θα έχω ανταγωνισμό και πολλές φορές μάλιστα ύπουλο και ξέρω επίσης ότι κάτι σημαντικό καμιά φορά μπορεί να κριθεί στην λεπτομέρεια. Και αυτό ακριβώς είναι τελικά τα reality shows. Ένα καλοφτιαγμένο cocktail μυθοπλασίας και αλήθειας, ψεύτικου και ρεαλιστικού μαζί που σερβίρεται με ωραίο τρόπο προκειμένου να το πιούμε μονορούφι. Και απ’ ότι δείχνουν οι τηλεθεάσεις, το κοινό αυτό το ποτό το κατεβάζει… άσπρο πάτο!
Δεν έχω κάτι εναντίον των εκπομπών αυτών γιατί για μένα το πρόβλημα δεν είναι σε αυτό που ονομάζουμε concept αλλά στον τρόπο υλοποίησης. Γιατί ένα reality να πρέπει να χτυπάει τα «κατώτερα» και όχι τα πιο ευγενή μου ένστικτα και συναισθήματα; Γιατί θα πρέπει να μου ενισχύει την τάση μου για κουτσομπολιό, φθόνο, «μαγειρέματα» και εστίαση σε θέματα του τύπου « το παράκανε αυτή με το botox!». Γιατί; Για να μου απαντήσει κάποιος εύλογα πως « αλλιώς δεν θα τα έβλεπε κανείς…». Και αυτό δυστυχώς είναι μια πικρή αλήθεια, μια πικρή πραγματικότητα.
Η μεγάλη επιτυχία των reality shows απηχεί ένα κομμάτι της βουβής αποχαύνωσης που έχει κυριεύσει τον έλληνα. Μιας πραγματικότητας όπου σε αντιστάθμισμα των δύσκολων καιρών που ζούμε, δίνει την θέση της στην ελαφρότητα και την σαχλαμάρα με την δικαιολογία ότι ο θεατής έχει ανάγκη να ψυχαγωγηθεί ανώδυνα. Δεν υποστηρίζω ότι όλοι πρέπει να βλέπουμε ντοκιμαντέρ, ευρωπαϊκό κινηματογράφο και να ακούμε Τρίτο Πρόγραμμα. Όλοι μας κατά καιρούς έχουμε ανάγκη να διαφεύγουμε μέσα από το εύκολο, το χαζό ακόμα και το γελοίο. Αλλά μήπως εδώ και καιρό οι ισορροπίες έχουν αρχίσει και διαταράσσονται; Μήπως αυτές οι εκπομπές μαζί με κάποιες άλλες έχουν αρχίσει να παίρνουν το πάνω χέρι; Ποια πραγματικότητα λοιπόν θα επικρατήσει;
Στο χέρι μας έχουμε το τηλεκοντρόλ. Εμείς αποφασίζουμε πότε θα το πατήσουμε να ανοίξει και πότε θα το πατήσουμε να κλείσει για να ανοίξουμε την πόρτα και να ζήσουμε ένα άλλο reality, το δικό μας, το πιο αληθινό, το πραγματικό…
Η Λέγκω Μιχαλοπούλου είναι συγγραφέας του βιβλίου ”Κατ’οίκον”.
