Στα 58 ανέρχεται ο αριθμός των ναυαγίων που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια στο αρχιπέλαγος των Φούρνων, καθώς «κατά την ερευνητική περίοδο του 2018 εντοπίστηκαν και τεκμηριώθηκαν ίχνη από πέντε συνολικά ναυάγια τα οποία χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο και στους νεώτερους χρόνους. Ο συνολικός αριθμός των εντοπισμένων και τεκμηριωμένων ναυαγίων μαζί με τα ήδη διερευνημένα ναυάγια που καταγράφηκαν κατά την τριετία 2015-2017 ανέρχεται έτσι στα 58. Εκτός των ναυαγίων καταγράφηκαν και μεμονωμένα ευρήματα, κυρίως απορρίψεις κεραμικής και άγκυρες, αψευδείς μάρτυρες της έντασης και έκτασης της ναυσιπλοϊας και εμπορευματικής διακίνησης στο καίριο αυτό ναυτικό σταυροδρόμι του ανατολικού Αιγαίου».
Φορτίο ύστερων ρωμαϊκών αμφορέων (ΕΕΑ, φωτ. Β. Μεντόγιαννης)
Τα παραπάνω πληροφορεί με ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την τέταρτη περίοδο της ενάλιας αρχαιολογικής έρευνας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στο αρχιπέλαγος των Φούρνων, που διήρκεσε από τις 7 έως τις 29 Σεπτεμβρίου και η οποία διενεργείται με την σύμπραξη του ιδρύματος R.P.M. Nautical Foundation. Η έρευνα αυτή έχει σκοπό τον εντοπισμό, την καταγραφή, την τεκμηρίωση και τη μελέτη αρχαίων, μεσαιωνικών και νεώτερων ναυαγίων στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων.
Εργασίες σήμανσης σε ναυάγιο ρωμαϊκών χρόνων (ΕΕΑ, φωτ. Β. Μεντόγιαννης)
Όπως συνεχίζει η ανακοίνωση «στα πλέον αξιόλογα ευρήματα της έρευνας του 2018 συμπεριλαμβάνονται ένα ναυάγιο με φορτίο κνιδιακών αμφορέων του 2ου αιώνα π.Χ., ένα ναυάγιο του 4ου αι. π.Χ. με μεικτό φορτίο από αιγιακούς και φοινικικούς αμφορείς και ένα ναυάγιο του 5ου – 6ου αιώνα μ.Χ. με φορτίο υστερορωμαϊκών 1 αμφορέων». Επίσης, σημειώνεται ότι «σημαντική ανακάλυψη υπήρξε και ο εντοπισμός και αποτύπωση ενός εξαιρετικά εκτενούς αγκυροβολίου έμπροσθεν του οικισμού Καμάρι, στην ανατολική πλευρά των Φούρνων. Αναγνωρίστηκαν περισσότερες από 25 άγκυρες χρονολογούμενες από τη ρωμαϊκή περίοδο έως και τον 18ο αιώνα, οι περισσότερες από τις οποίες εγκαταλείφθηκαν στον βυθό από πλοία που θα πρέπει να ήταν αξιομνημόνευτα μεγάλου μεγέθους. Η παρουσία τους φαίνεται να δηλώνει την ύπαρξη μίας ακμάζουσας κοινότητας στο Καμάρι των Φούρνων κατά την ύστερη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο, για την οποία οι ιστορικές πηγές της περιόδου φαίνονται να σιωπούν» ενημερώνει το ΥΠΠΟΑ.
Εγκαταλελειμμένη άγκυρα έμπροσθεν του οικισμού Καμάρι Φούρνων (ΕΕΑ, φωτ. Γ. Κουτσουφλάκης)
Στα πλέον ενδιαφέροντα μεμονωμένα ευρήματα του 2018, σύμφωνα πάντα με το ΥΠΠΟΑ, συγκαταλέγεται μία απόθεση από 18 τουλάχιστον πήλινους λύχνους του 2ου αιώνα μ.Χ. που εντοπίστηκε και ανελκύστηκε στην βόρεια πλευρά της νήσου Θύμαινας. «Οι λύχνοι αυτοί φέρουν ποικίλες ανάγλυφες παραστάσεις από αγαλματικούς τύπους θεών, σκηνές μονομάχων και γεωμετρικά κοσμήματα και αποτελούν προϊόντα των εργαστηρίων της Κορίνθου. Στις βάσεις τους διαβάστηκαν οι επιγραφές των λυχνοποιών Λουκίου και Οκταβίου, πιθανότατα απελεύθερων δούλων που ίδρυσαν τα δικά τους κεραμικά εργαστήρια».
Μηχανική αποκόλληση λύχνων από τα πακτώματα τραγάνας (ΕΕΑ, φωτ. Γ. Κουτσουφλάκης)
Τέλος, σε ήδη εντοπισμένα ναυάγια έγιναν συμπληρωματικές ανελκύσεις και αποτυπώσεις υλικού προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη του φορτίου τους και να προωθηθεί η νομική τους θωράκιση με την κήρυξή τους σε ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους. Όπως επίσης υπογραμμίζει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, καίριας σημασίας για την επιτυχή έκβαση της έρευνας υπήρξε, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, «η ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού και η εκτενής συλλογή πληροφοριών από την κοινότητα των αλιέων, οι οποίοι παρείχαν αφειδώς πληροφορίες για την ύπαρξη αρχαιοτήτων στο βυθό και οδήγησαν στον γρήγορο εντοπισμό τους».
Βάση λύχνου με την υπογραφή του λυχνοποιού Οκταβίου (ΕΕΑ, φωτ. Γ. Κουτσουφλάκης)
Με την έρευνα του 2018 ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος (2015-2018) της αρχαιολογικής χαρτογράφησης του αρχιπελάγους των Φούρνων. Κατά τους προσεχείς μήνες θα υποβληθεί νέο πρόγραμμα με τους στόχους της έρευνας για την πενταετία 2019-2023. Την γενική διεύθυνση της έρευνας είχε ο αρχαιολόγος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Δρ. Γιώργος Κουτσουφλάκης ενώ επικεφαλής του Ιδρύματος R.P.M. Nautical Foundation ήταν ο αρχαιολόγος Δρ. Πίτερ Κάμπελ (Peter Campbell). Η έρευνα υποστηρίχτηκε οικονομικά από τον δήμο Φούρνων/Κορσεών, το Καθίδρυμα Ιστορικών και Αρχαιολογικών Ερευνών “Κορσεαί” και επιχειρηματικούς φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η ερευνητική ομάδα του 2018 (ΕΕΑ, φωτ. Β. Μεντόγιαννης)
Πηγή: left
