Το “Dogman“, ένα “κοινωνικό σπαγγέτι” που μάς έρχεται από την Ιταλία και τον δημιουργό του “Gomora”, Ματέο Γκαρόνε, είναι το φιλμ που ξεχωρίζει από τα έξι που βγαίνουν απόψε στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ακολουθεί σε ενδιαφέρον το κοινωνικό δράμα “Ανάσα Ελευθερίας” από την Ισλανδία, ενώ οι θαυμαστές του Βρετανού σκηνοθέτη Στιβ Μακ Κουίν μάλλον θα μείνουν ανικανοποίητοι από τις “Χήρες” του. Προβάλλονται ακόμη, το δράμα “Το ξεκίνημα της μέρας“, μία αλβανοελληνική παραγωγή, η ταινία τρόμου “Tuftland” από τη Φιλανδία και το animation “Ραλφ εναντίον Ιντερνετ“.
“Dogman”
“Dogman” Κοινωνική δραματική περιπέτεια, ιταλικής παραγωγής 2017, σε σκηνοθεσία Ματέο Γκαρόνε, με τους Μαρτσέλο Φόντε, Αντάμο Ντιονίζι, Εντοάρντο Πέσε, Νούνζια Σιάνο κα.
Ο Ματέο Γκαρόνε του “Gomora” επιστρέφει με μία σκληρή κοινωνική δραματική περιπέτεια, που προσεγγίζει περισσότερο το γουέστερν σπαγγέτι, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί άνετα και “κοινωνικό σπαγγέτι”, καθώς η ιστορία του διαδραματίζεται σε μια παρηκμασμένη συνοικία στις παρυφές μίας μεγαλούπολης, μιας περιοχής που θυμίζει έντονα το έρημο τοπίο ενός κλασικού γουέστερν, με εμπορικά παραπήγματα, αποθήκες κουφάρια, ακόμη και με αμμώδη σημεία στα οποία ξεπετάγονται αγκάθια. Πρωταγωνιστής στην ταινία, η οποία είναι εμπνευσμένη από μία αληθινή ιστορία της δεκαετίας του ’80, είναι ένα ανθρωπάκι, ένας κακομοίρης, σωστός σκυλομούρης, που θυμίζει λίγο από Τοτό και στο παίξιμο, αλλά και σε μας τους Έλληνες τον “σκυλομούρη” που παίζει στην ταινία “Μην είδατε τον Παναή”. Η ομοιότητα με το δικό μας Δημήτρη Κατσούλη είναι τρομερή, αλλά η ερμηνευτική δεινότητα του Μαρτσέλο Φόντε, που κέρδισε και το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών, εντυπωσιακή.
Στην ταινία του Γκαρόνε ο Φόντε είναι ένας μικροκαμωμένος άνθρωπος, διαζευγμένος, που λατρεύει την κόρη του και τα σκυλιά, καθώς διαθέτει και κατάστημα φύλαξης και περιποίησης σκυλιών, το “Dogman”. Για να συμπληρώνει το εισόδημά του διακινεί και ναρκωτικά στον περίγυρο, ενώ έχει και μια περίεργη σχέση φιλίας-υποταγής με έναν τεράστιο κτήνος, που μπαινοβγαίνει στη φυλακή, έναν τραμπούκο που έχει κατατρομοκρατήσει τους κάτοικους της γειτονιάς. Ο Ρωμαίος Ματέο Γκαρόνε μιλά για ένα κομμάτι της κοινωνίας που αποκτά συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις στην Ευρώπη και που ζει πίσω από τα λαμπερά φώτα και τη στοιχειώδη ευμάρεια, που επιδεικνύει το ευρωπαϊκό κατεστημένο. Μια κοινωνία στα όρια του περιθωρίου, του κοινωνικού αποκλεισμού, που προσπαθεί να επιβιώσει με μικροκομπίνες, εμπόριο ναρκωτικών, μαύρες συναλλαγές και τζόγο και παίρνει τη σκληρή και πολλές φορές απάνθρωπη μορφή ενός κόσμου στον οποίο υπάρχει χώρος μόνο για τους δυνατούς, αυτούς που θα πατήσουν επί πτωμάτων. Σίγουρα το “Dogman” είναι ένα από τα καλύτερα φιλμ της περιόδου, που αναδεικνύει την πτωτική πορεία του δυτικού πολιτισμού. Όχι πάντα με επιτυχία, όμως, καθώς η ταινία έχει αδυναμίες, αλλά περισσότερο όπως αυτές που μερικές φορές δίνουν μια ξεχωριστή γοητεία, σαν τους ανθρώπους. Πάντως, μια και μιλάμε για αδυναμίες, ο Γκαρόνε μάλλον το χάνει στην κινηματογράφηση των δευτεραγωνιστών, αφού μοιάζουν με άψυχες σκιές και δύσκολα μπορείς να συγκρατήσεις τη μορφή τους, ενώ ορισμένες στιγμές δείχνει αναποφάσιστος στην αφήγησή του και στα πλάνα του, όπως στο φινάλε της ταινίας. Επιπλέον, με δεδομένο ότι έχει προσεγγίσει το θέμα του υπό την οπτική ενός σπαγγέτι, μάλλον θα αφήσει ένα κενό στο θεατή η έλλειψη ενός μυστηριώδους ήρωα – βλέπε Κλιντ Ίστγουντ- που θα έρθει και θα βάλει στη θέση τους τα κακώς κείμενα.
Σε ένα υποβαθμισμένο προάστιο, όπου ισχύει μόνο ο νόμος του πιο δυνατού, ένα μικροκαμωμένο και ευγενικό ανθρωπάκι, μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στο μαγαζί φύλαξης και περιποίησης σκυλιών, την αγάπη του για τη μικρή του κόρη, αλλά και μιας αμφιλεγόμενης σχέσης υποταγής και “φιλίας” με έναν πρώην πυγμάχο που τρομοκρατεί όλη τη γειτονιά. Όταν ο πρώην πυγμάχος θα τον μπλέξει σε μία κλοπή, η οποία θα του στοιχίσει και ένα χρόνο φυλακής, γιατί δεν τον “κάρφωσε”, ο ήρωάς μας αποφασισμένος να προφυλάξει την αξιοπρέπεια του, μετά από μία συνεχή ταπείνωση και από τους γείτονες, θα καταστρώσει ένα σχέδιο εκδίκησης με αναπάντεχο τέλος.
“Οι Χήρες”
(“Widows”) Περιπέτεια, αμερικανικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία του Στιβ Μακ Κουίν, με τους Βαϊόλα Ντέιβις, Μισέλ Ροντρίγκεζ, Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι, Σίνθια Ερίβο, Κόλιν Φάρελ, Τζάκι Γουίβερ, Ντάνιελ Καλούγια, Λίαμ Νίσον, Ρόμπερτ Ντιβάλ κα.
Πολύ κακό για το τίποτα; Μάλλον υπερβολικός χαρακτηρισμός για την τελευταία ταινία του Βρετανού και βραβευμένου με Όσκαρ (“12 χρόνια σκλάβος”) Στιβ Μακ Κουίν, αλλά όχι και εντελώς ανυπόστατος για τα στάνταρ ενός ικανότατου σκηνοθέτη, που είχε στη διάθεσή του καταξιωμένους και πολυβραβευμένους ηθοποιούς και συνεργάτες, όπως τη σεναριογράφο Τζίλιαν Φλιν. Η ταινία του δεν είναι κακή, αλλοίμονο, αλλά σίγουρα είναι πολύ κάτω απ’ αυτό που περιμέναμε να δούμε στις “Χήρες”. Έχοντας στα χέρια του ένα πρωτότυπο στόρι εγκλήματος, καταφέρνει να κάνει μια ταινία χωρίς δυναμική, που πλατειάζει, φλυαρεί δίχως λόγο, κάνει σχόλια επί παντός επιστητού, επαναλαμβάνει χιλιοπαιγμένους χαρακτήρες στο σινεμά, όπως των διεφθαρμένων πολιτικών, απ’ όπου κι αν προέρχονται, είτε από το βαθύ κατεστημένο είτε από κίνημα των αδικημένων, ιεροκήρυκες που εμπορευματοποιούν το κήρυγμά τους και πάει λέγοντας. Είναι τόση η φλυαρία του Μακ Κουίν, που όταν επιτέλους η ταινία αρχίζει να πατάει γκάζι, ο αποκαμωμένος θεατής το μόνο που θέλει είναι να το σανιδώσει και ας πέσει από τον γκρεμό. Αρκεί να τελειώνει. Είναι ένα φιλμ που μάλλον θα τα κατάφερνε αν είχε την οργάνωση ενός Χίτσκοκ και τη λιτότητα ενός Κλουζό. Παράλληλα, ο μαύρος σκηνοθέτης των πετυχημένων “Hunger” και “Shame”, θέλοντας να κάνει μία γυναικεία ταινία, πιθανώς πέφτει στην παγίδα να φέρει στο ίδιο -και ηθικό- επίπεδο τις πρωταγωνίστριές του με αυτές των ανδρών, που λίγο πολύ αγγίζουν ελεεινούς χαρακτήρες. Βεβαίως όχι στο ίδιο χάλι. Άλλωστε, σε ένα κόσμο που έχει έρθει τούμπα, όλα διαστρεβλώνονται, θολώνουν, παραμορφώνονται, οι γυναίκες παραμένουν μία σταθερή αξία. Ίσως και η μοναδική αξία και συνάμα η μοναδική ελπίδα, όπως θέλει να προβάλει και ο σκηνοθέτης. Στα θετικά της ταινίας το κτίσιμο, αν και μερικές φορές τραβηγμένο απ’ τα μαλλιά, των γυναικείων χαρακτήρων και σίγουρα οι πρωταγωνίστριές του. Για την κεντρική του ιδέα ότι το χρήμα κινεί τη ζωή των ανθρώπων και την κατευθύνει προς την καταστροφή, θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχει αποδυναμωθεί τόσο από τη σκηνοθετική αμετροέπεια του Μακ Κουίν, που λίγο ενδιαφέρει στο τέλος τον θεατή.
Εξαιρετική η Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι, πολύ καλές οι Βαϊόλα Ντέιβις, Σίνθια Ερίβο, Μισέλ Ροντρίγκεζ, σε ένα κόντρα ρόλο ο Λίαμ Νίσον, μάλλον χάνεται στις γκριμάτσες του, ενώ ακολουθούν τη σιγουριά της μανιέρας Ρόμπερτ Ντιβάλ και Κόλιν Φάρελ.
Tέσσερις γυναίκες που δεν έχουν τίποτα κοινό μεταξύ τους παρά μόνο τα χρέη που τους άφησαν οι νεκροί σύζυγοί τους από τις εγκληματικές τους δραστηριότητες, αποφασίζουν μια παράτολμη ληστεία. Με την προτροπή της συζύγου του αρχηγού της συμμορίας αποφασίζουν να ληστέψουν έναν διεφθαρμένο πολιτικό, για να καταφέρουν να ξεφύγουν από τους τοκογλύφους και άλλα εγκληματικά στοιχεία και να χτίσουν το μέλλον σύμφωνα με τους δικούς τους όρους.
“Ανάσα Ελευθερίας”
(“And Breathe Normally”) Κοινωνικό δράμα ισλανδικής παραγωγής 2017, σε σκηνοθεσία της Ισόλντ Ιγκατότιρ, με τους Κρίστον Μπόρα Χαραλντσντότιρ, Μπαμπετίντα Σάντζο, Πάτρικ Νόκβι Πέτουρσον κα.
Σκληρό και συνάμα ευαίσθητο ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα από την Ισλανδία, μία χώρα που γνωρίζει τι θα πει να πληρώνεις τα παιχνίδια της παγκοσμιοποίησης, με βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση. Το φιλμ της Ισόλντ Ιγκατότιρ, η οποία κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Σάντανς και το βραβείο Κοινού, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας το 2018, δεν μιλά μόνο για το επώδυνο και ανυποχώρητο σύστημα εξουσίας, αλλά και για μία ανάλγητη πλέον κοινωνία που παρασύρεται από την προπαγάνδα και κατρακυλά συνεχώς προς το χειρότερο. Δεν είναι τυχαίο ότι η αλληλεγγύη, η αγάπη και η ελπίδα έρχεται από την Αφρική. Το ταπεινό αυτό φιλμ φυσικά και δεν είναι κάτι το εξαιρετικό, πολλές φορές χάνει τον προσανατολισμό του, γίνεται μονότονο, κάποιες φορές μελοδραματικό, αλλά έχει ενδιαφέρον, αναδεικνύει προβλήματα υπαρκτά όπως η φτώχεια και το προσφυγικό ζήτημα, ενώ ορισμένα πλάνα του συννεφιασμένου καιρού δημιουργούν από μόνα τους ακόμη ένα χαρακτήρα. Αυτό της απειλής, αν δεν ξυπνήσουμε.
Μια ανύπαντρη μητέρα αγωνίζεται με όλες τις δυνάμεις της για να καταφέρει να επιβιώσει. Βρίσκει μία δουλειά στο αεροδρόμιο του Ρέικιαβικ ως ελεγκτής διαβατηρίων. Κατά τη διάρκεια μίας νυχτερινής βάρδιας μια, επίσης, ανύπαντρη μητέρα από τη Γουινέα Μπισάου προσπαθεί να ταξιδέψει παράνομα προς τον Καναδά. Οι δυο γυναίκες θα έρθουν κοντά και παρά τις πολιτισμικές διαφορές τους και τις αντιξοότητες, ο ευαίσθητος δεσμός τους θα αποτελέσει τη μοναδική τους ελπίδα σε ένα απρόσωπο και άδικο σύστημα.
“Το Ξεκίνημα της Μέρας”
(“Daybreak”) Κοινωνικό δράμα, αλβανοελληνικής παραγωγής 2017, σε σκηνοθεσία του Τζεντιάν Κότσι, με τους Ορνέλα Καπετάνι, Σουζάνα Πρίφτι, Κασέμ Χότζα, Ερμή Κασιμάτη κα.
Ανθρώπινο, γλυκόπικρο, συγγενικό με το φιλμ “Ανάσα Ελευθερίας”, που μιλά για το δικαίωμα στη μετανάστευση και φυσικά στο δικαίωμα, αν μη τι άλλο, της επιβίωσης. Το συμπαθές φιλμ του Τζεντιάν Κότσι, που αποτελεί την επίσημη πρόταση της Αλβανίας για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας, είναι ως ένα βαθμό και μια ελληνική υπόθεση, καθώς υπήρξε συμμετοχή και στην παραγωγή, ενώ η διεύθυνση φωτογραφίας είναι του Ηλία Αδάμη, το μοντάζ των Χρήστου Γιαννακόπουλου και Μπονίτα Παπαστάθη. Στα θετικά της ταινίας και η πρωταγωνίστρια, η ανερχόμενη Ορνέλα Καπετάνι, την οποία έχουμε γνωρίσει από τα φιλμ του Σωτήρη Γκορίτσα “Παρέες” και του Θάνου Αναστόπουλου “Η κόρη”.
Μια μητέρα, που μεγαλώνει μόνη της το μικρό γιο της και έχει χάσει τη δουλειά της, μένει και χωρίς σπίτι αφού ο σπιτονοικοκύρης της την πετά έξω απ’ αυτό. Η κόρη μιας 80χρονης που είναι κατάκοιτη, θα την προσλάβει για να τη φροντίζει. Στόχος της δοκιμαζόμενης μητέρας να κρατήσει στη ζωή τη 80χρονη, για να διατηρήσει τη δουλειά της και τη στέγη της.
(“Kyrsya – Tuftland”) Ταινία τρόμου, σε φιλανδική παραγωγή 2018, σε σκηνοθεσία του Ρούπε Ολένιους, με τους Βίρα Β. Βίλο, Σάαρ Ελίνα, Μίικα Τζ. Αντίλα κα.
Ταινία τρόμου με φόντο την παγωμένη σκανδιναβική φύση από τη Φιλανδία, που βασίζεται σε θεατρικό έργο. Ακόμη ένα φιλμ παγωμένης αισθητικής και παγωμένων αισθημάτων, που μας αφήνει παγερά αδιάφορους.
Μια απογοητευμένη κοπέλα από μία ερωτική σχέση, δείχνει απελπισμένη με τον τρόπο που λειτουργεί ο σύγχρονος κόσμος και δέχεται μια δουλειά που της προσφέρεται σε ένα απομονωμένο φιλανδικό χωριό που οι κάτοικοί του ζούνε χωρίς αυτοκίνητα και τεχνολογικά καλούδια, τα οποία θεωρούν περιττά. Με το που φτάνει στο χωριό, όλα δείχνουν ευοίωνα, μέχρι που θα ανακαλύψει το αληθινό πρόσωπο των κατοίκων και τον τρόμο.
“Ραλφ εναντίον Ίντερνετ”
(“Ralph Breaks the Internet”) Φανταστική περιπέτεια κινούμενων σχεδίων, αμερικανικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία των Ριτς Μουρ και Φιλ Τζόνστον.
Η απαραίτητη κινουμένων σχεδίων ταινία της εβδομάδας με ήρωα τον Ραλφ, τον αναπάντεχα πετυχημένο animation ήρωα της Ντίσνεϊ, να επιστρέφει και να κάνει άνω κάτω το διαδίκτυο, με τα απίθανα και αφελή καμώματά του. Προβάλλεται και μεταγλωττισμένο.
Χάρης Αναγνωστάκης/ ΑΠΕ-ΜΠΕ
