Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου στις 20.30 στο “ΙΜΚ”
Τα έσοδα από τα εισιτήρια της βραδιάς θα δοθούν για το πρόγραμμα ανέργων-αστέγων της ενορίας του Ιερού Ναού του Εσταυρωμένου Ταύρου.
«ΣΤΟΝ ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟ»
Μια μουσική πρόταση πάνω στην τελευταία ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, τη βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό του ‘Aντον Τσέχοφ, με έργα Ρώσων συνθετών για Φλάουτο και Πιάνο
Tchaikovsky, Prokofiev, Shostakovich
Το «Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης» γιορτάζει τα Χριστούγεννα με κλασική μουσική και κλασικό κινηματογράφο! Σε συνέχεια των συναυλιών Μπαρόκ και των παραστάσεων για τον συνθέτη Claude Debussy, φέτος τα Χριστούγεννα στο Θέατρο του Ιδρύματος θα έχουν χαρακτήρα ρωσικό: Τον κινηματογραφικό Βυσσινόκηπο του Μιχάλη Κακογιάννη – την πρώτη κινηματογραφική απόδοση του ομώνυμου θεατρικού έργου του ‘Aντον Τσέχοφ – ντύνουν με μουσικές των Tchaikovsky, Prokofiev και Shostakovich η φλαουτίστα Ναταλία Γεράκη και ο πιανίστας Απόστολος Παληός. Χαρακτηριστικά αποσπάσματα της ταινίας εναλλάσσονται με μουσικά αριστουργήματα οδηγώντας τη βραδιά σε μια δραματική κορύφωση!
Ο «Βυσσινόκηπος» (Вишнёвый сад), το τελευταίο έργο του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα, γράφτηκε το 1903, στις αρχές ενός αιώνα που θα άλλαζε την πολιτικοκοινωνική φυσιογνωμία όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Το θεατρικό είναι εμπνευσμένο από μια εποχή κατά την οποία ο ρωσικός λαός -αν και θεωρητικά ελεύθερος αφού το 1861 είχε καταργηθεί η δουλοπαροικία- ζούσε ακόμα στη φτώχεια και την αμάθεια. Το έργο υπήρξε προφητικό, αφού προεικόνιζε την επερχόμενη ρώσικη επανάσταση του 1905 και 1917. Ο Τσέχοφ πραγματεύτηκε την αδυναμία των αριστοκρατών να δεχτούν πως η Ρωσία μεταμορφώνεται, πως νέα κοινωνικά στρώματα έρχονται στο προσκήνιο. Η καταστροφή του βυσσινόκηπου -κτήμα οικογένειας αριστοκρατών- ήταν το σύμβολο του παλαιού κόσμου που κατέρρεε. Ο Τσέχοφ οραματίστηκε τον «Βυσσινόκηπό» του ως κωμωδία αλλά στο θέατρο Τέχνης της Μόσχας, όπου πρωτοπαρουσιάστηκε το έργο, ο Στανισλάφσκι το σκηνοθέτησε ως δράμα. Η δυσαρέσκεια του συγγραφέα ήταν έκδηλη, αφού είχε σχεδιάσει τα πρόσωπα του έργου «κωμικά». Ωστόσο, αυτά φαντάζουν συγχρόνως και τόσο «τραγικά» μέσα από τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις τους…
Ο «Βυσσινόκηπος», η τελευταία από τις 15 κινηματογραφικές ταινίες του Μιχάλη Κακογιάννη, γυρίστηκε το 1999, στα τέλη ενός αιώνα που ολοκλήρωνε τον ιστορικό απολογισμό του. Ήταν η πρώτη φορά παγκοσμίως που το θεατρικό έργο «μεταφέρθηκε» στη μεγάλη οθόνη. Βασισμένος σε δική του μετάφραση, ο μεγάλος σκηνοθέτης απάλυνε τη συναισθηματική φόρτιση των τσεχοφικών χαρακτήρων. Συγκρότησε ένα δυνατό επιτελείο ηθοποιών -Σάρλοτ Ράμπλινγκ (Λιουμπόφ), ’λαν Μπέιτς (Γκάγεφ), ‘Οουεν Τιλ (Λοπάχιν), Κάτριν Κάρτλιτζ (Βάρια)- και απέδωσε μοναδικά το κλασικό έργο του Τσέχοφ. «Πρόκειται για την καλύτερη μεταφορά Τσέχοφ στην οθόνη» δήλωσε ο Άλεκ Γκίνες όταν διάβασε το σενάριο που του είχε προταθεί για να παίξει (αλλά η υγεία του δεν του το επέτρεψε).
Ο Μιχάλης Κακογιάννης εμπιστεύτηκε τη μουσική επένδυση της ταινίας στον φημισμένο Ρώσο πιανίστα και μαέστρο Βλαντιμίρ Ασκενάζι, που ηχογράφησε -ειδικά για τον «Βυσσινόκηπο»- έργα Τσαϊκόφσκι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ο σκηνοθέτης δικαιώθηκε για την εμπιστοσύνη του στον Ασκενάζι (ο Μιχάλης Κακογιάννης είχε εξάλλου σπουδαία μουσική παιδεία στα νιάτα του -προτού στραφεί στην ηθοποιία και τη σκηνοθεσία- υπήρξε τενόρος).
Στις υπέροχες μουσικές του Τσαϊκόφσκι που συμπρωταγωνιστούν στην ταινία θα μπορούσαν να προστεθούν κι άλλες που να αποδίδουν επίσης εξαίσια την ατμόσφαιρα της εποχής. Αυτή η σκέψη ενέπνευσε το μουσικό πρόγραμμα που θα συνοδεύει την προβολή σκηνών της ταινίας στις 28 Δεκεμβρίου 2016.
Σε αυτό οι Ναταλία Γεράκη (φλάουτο) και Απόστολος Παληός (πιάνο) συμπεριέλαβαν και άλλα έργα του ρομαντικού Ρώσου συνθέτη, αλλά και μεταγενέστερες συνθέσεις των Prokofiev και Shostakovich που συμβολίζουν τη νέα εποχή που ακολούθησε την κατάρρευση του παλαιού κόσμου.
Πρόγραμμα
PIOTR ILICH TCHAIKOVSKY (1840-1893)
Άρια του Λένσκι από την όπερα “Ευγένιος Ονιέγκιν” op.24, 1879
PIOTR ILICH TCHAIKOVSKY (1840-1893)
Οι Εποχές op.37a, 1875/6
– Μάρτιος: τραγούδι κορυδαλλού
– Ιούνιος: βαρκαρόλα
– Οκτώβριος: τραγούδι φθινοπώρου
– Δεκέμβριος: Χριστούγεννα
PIOTR ILICH TCHAIKOVSKY (1840-1893)
Μελωδία από το έργο “Ανάμνηση ενός τόπου αγαπημένου” op.42, 1878
PIOTR ILICH TCHAIKOVSKY (1840-1893)
Συναισθηματικό Βαλς από τα “6 κομμάτια” op.51, 1882
SERGEI PROKOFIEV (1891-1953)
Σονάτα αρ.2, έργο.94 για πιάνο & φλάουτο, 1943
το Andante (3ο μέρος) & Allegro con brio (4ο μέρος) μόνο
DMITRI SHOSTAKOVICH (1906-1975)
Φανταστικοί Χοροί έργο.5, 1922
το 1ο μέρος μόνο: Marsch-Allegretto
Περίληψη έργου
Παρίσι, 1900. Η ’Aνια, η δεκαεξάχρονη κόρη της Ρωσίδας αριστοκράτισσας Λιουμπόφ Αντρέγεβνα Ρανιέφσκι, φτάνει στη γαλλική πρωτεύουσα μαζί με τη Σαρλότα, την χωρίς λάμψη και ευτυχία κουβερνάντα της. Σκοπεύει να συνοδεύσει την εύθραυστη και σαγηνευτική μητέρα της πίσω στη Ρωσία. Πέντε χρόνια πριν, όταν ο μικρός της γιος πνίγηκε στη λίμνη, η Λιουμπόφ εγκατέλειψε το πατρικό της κτήμα -το φημισμένο για τον μοναδικό βυσσινόκηπό του- και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία με τον εραστή της, ο οποίος την εγκατέλειψε αφού σπατάλησε όλες τις οικονομίες της. Επιστρέφοντας στο πατρικό βρίσκουν τον βυσσινόκηπο να ανθίζει, σε αντίθεση με τα κατεστραμμένα οικονομικά τους. Η Λιουμπόφ ξανανταμώνει με τον αδελφό της Γκάγιεφ (Λιόνα), έναν χαριτωμένο αργόσχολο που τον φροντίζει ο υπέργηρος και κουφός υπηρέτης Φιρς. Αδυνατώντας να βρει τα χρήματα για την αποπληρωμή των χρεών, ο Γκάγιεφ έχει αφήσει τα πρακτικά ζητήματα και τα προβλήματα στα χέρια της Βάρια, θετής κόρης της Λιουμπόφ. Η Βάρια που εμφανίζει συμπτώματα γεροντοκόρης, καλοβλέπει ένα νεόπλουτο έμπορα, τον Λοπάχιν, του οποίου ο πατέρας ήταν κολίγος στο κτήμα των Ρανιέφσκι. Ο Λοπάχιν ξέρει να κερδίζει χρήματα, αλλά είναι ένας κομπλεξικός αγροίκος που δεν καταφέρνει να φλερτάρει, αλλά ούτε και να ζητήσει σε γάμο τη Βάρια. Προκειμένου να σωθούν από την οικονομική καταστροφή, ο Λοπάχιν προτείνει στους Ρανιέφσκι να τεμαχίσουν το βυσσινόκηπο σε οικόπεδα και να τα πουλήσουν ως παραθεριστικά καταλύματα. Η Λιουμπόφ ωστόσο ζει στο παρελθόν, βαυκαλίζοντας τον εαυτό της και την οικογένεια της. Σκορπίζει δεξιά κι αριστερά και το τελευταίο της καπίκι και αρνείται κάθε σκέψη οικοπεδοποίησης του Βυσσινόκηπου. Την «ανήλικη» μητέρα της προσπαθεί, παρά το νεαρό της ηλικίας της να προστατεύσει η ’Aνια που, αν και δραστήρια και αισιόδοξη, υποφέρει από έλλειψη μητρικής φροντίδας. Την Άνια περιτριγυρίζει ο δάσκαλος Πέτια Τροφίμοφ, διανοούμενος, μα αιώνιος φοιτητής. Βγάζει κηρύγματα για έναν πιο δίκαιο κόσμο, που δεν μπορεί όμως ο ίδιος να διεκδικήσει. Δεν μπορεί καν να αντιληφθεί πόσο ερωτευμένος είναι με την ’Aνια και έτσι η σχέση τους δεν καρποφορεί. Οι Ρανιέφσκι έχουν και δύο νεαρούς υπηρέτες, τη Ντουνιάσα, που μιμείται αδέξια τις κυρίες της και παριστάνει την ευαίσθητη δεσποινίδα και τον αλλαζόνα Γιάσα, που ονειρεύεται τη ζωή ενός μπον βιβέρ. Το μωσαϊκό των κωμικοτραγικών χαρακτήρων συμπληρώνουν ο γραμματέας Επιχόντωφ, που σκοντάφτει σε κάθε βήμα του, διαβάζει βιβλία που δεν κατανοεί για να παριστάνει τον μορφωμένο και τριγυρνά διαρκώς τη Ντουνιάσα και ο γείτονας Πίστσικ, κτηματίας που ζητά μονίμως δανεικά και καταβροχθίζει ό,τι βρει μπροστά του. Οι Ρανιέφσκι δεν θα καταφέρουν τελικά να σώσουν το πατρικό τους. Ο βυσσινόκηπος ξεπουλιέται σε πληστιριασμό στον Λοπάχιν και ξυλοκόποι εισβάλλουν στο κτήμα με τα τσεκούρια τους για να κόψουν τα δέντρα. Η οικογένεια εγκαταλείπει το κτήμα λησμονώντας μέσα στο έρημο μέγαρο τον γέρο-Φιρς. Το έργο ολοκληρώνεται με έναν σπαρακτικό μονόλογο του γερο-υπηρέτη: “πέρασε η ζωή, πάει… σαν να μην την έζησα… δεν έχεις πια δύναμη… τίποτα δεν σ’ απέμεινε…”
Φλάουτο/σύλληψη: Ναταλία Γεράκη
Πιάνο: Απόστολος Παληός
Διάρκεια: 90′
Γενική είσοδος: 12 ευρώ
