Γράφει ο Κώστας Λάσκαρης
Όταν υιοθετούμε εγωκεντρική συμπεριφορά & προσπαθούμε συνεχώς να κινούμαστε με ιδιοτέλεια, υστερόβουλα, κοντόφθαλμα και με γνώμονα το προσωπικό μας συμφέρον, αυτό δείχνει ότι αγαπάμε υπέρμετρα τον εαυτό μας, ενδιαφερόμαστε πρωτίστως & κυρίως για τις δικές μας ανάγκες, το ατομικό μας συμφέρον και τα προσωπικά μας συμφέροντα.
Κάθε προσπάθειά μας… αποβλέπει μόνο στην ικανοποίηση των στόχων και των φιλοδοξιών μας υπονομεύοντας & αδικώντας πολλές φορές τους άλλους. Η «ακραιφνής» πίστη στον εαυτό μας μπορεί να μας οδηγήσει στο να γίνουμε εγωκεντρικοί & αλαζονικοί, θεωρώντας και πιστεύοντας ότι είμαστε οι καλύτεροι & οι υπόλοιποι υποδεέστεροι από εμάς και ότι μόνο εμείς αξίζουμε, με αποτέλεσμα να καταστρατηγούμε τα δικαιώματα των υπολοίπων.
Η τάση να συμπεριφερόμαστε ναρκισσιστικά & αυτάρεσκα ως έναν βαθμό είναι κληρονομική – γονιδιακή υπόθεση. Όμως, το να οδηγούμαστε σε υπερβολές αυτό είναι κάτι «επίκτητο» που σχετίζεται περισσότερο με βιώματά, δεδομένου ότι η προσωπικότητά μας αρχίζει να διαπλάθεται ήδη από τη στιγμή που έρθουμε στον κόσμο…
Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε & αναπτυσσόμαστε, οι σχέσεις και οι εν πολλοίς η αλληλεπίδραση αλλά και ο βαθμός «επικοινωνίας» με τους γονείς και τα αδέλφια μας, αλλά και το γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο, συμβάλλουν σημαντικά στο αν μετέπειτα στη ζωή μας θα λειτουργούμε εγωιστικά ή όχι.
Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να είμαστε απόλυτοι & να δαιμονοποιούμε τον «εγωισμό», αφού θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν είναι…ο κακός της υπόθεσης!
Το να σεβόμαστε & να αγαπάμε τον εαυτό μας, να ικανοποιούμε τις ανάγκες και επιθυμίες μας αλλά και να διεκδικούμε όσα μας ανήκουν & μας αξίζουν – μέσα σε κοινωνικώς αποδεκτά & επιτρεπτά όρια – είναι κάτι θεμιτό & λογικό, αφού τίθεται θέμα επιβίωσης & αυτή η μορφή εγωισμού είναι απόλυτα υγιής.
Όταν, όμως παραμελούμε ή & αγνοούμε τις ανάγκες & τα συναισθήματα των άλλων… δεν είμαστε ποτέ συγκαταβατικοί… συμπεριφερόμαστε αυταρχικά και πολλές φορές με βαναυσότητα & απάνθρωπα, έχοντας μονίμως απαιτήσεις από τους άλλους με στόχο να θέλουμε να απαιτούμε – με εμμονή & με κάθε τρόπo τη προσοχή των άλλων… τότε ο εγωισμός γίνεται παθολογικός & δημιουργεί προβλήματα.
Δεν μας επιτρέπει να αναπτύσσουμε υγιείς & ισορροπημένες σχέσεις, αφού κάθε μας κίνηση συνοδεύεται από ανασφάλεια, αίσθημα μειονεξίας, τάση να καταδυναστεύουμε τους άλλους, ζήλια, εριστικότητα, κτητικότητα, έντονο ανταγωνισμό αλλά και από μια γενικότερη τάση να παραιτούμαστε μπροστά σε κάθε δυσκολία κυρίως λόγω ηττοπάθειας & φυγοπονίας. Ο «παθολογικός» εγωισμός μας ωθεί να απαιτούμε συνεχώς ενδείξεις & αποδείξεις αγάπης, εκτίμησης & να επιζητούμε την αναγνώριση και την επιβεβαίωση.
Πως μπορούμε όμως ο εγωισμός να μετουσιωθεί σε “ατου”;
Οι ειδικοί ωστόσο βεβαιώνουν ότι υπάρχουν τρόποι για να μετατρέψουμε τον εγωισμό σε προτέρημα, εάν και εφόσον αποκτήσουμε επίγνωση ότι μας διακατέχει εγωκεντρική τάση. Αν κάποιος όμως είναι εγκλωβισμένος & δέσμιος του εγωισμού του (π.χ. πιστεύει ότι έχει πάντα δίκιο, δυσκολεύεται να παραδεχθεί τα λάθη του) δεν μπορεί να αντιληφθεί αυτό το στρεβλό & αρνητικό σημείο στη συμπεριφορά του, μπορεί όμως να διαπιστώσει ότι ο εγωκεντρισμός του δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις του με τους άλλους.
Άπαξ και αναγνωρίσουμε την τάση αυτή, θα πρέπει κατ’ αρχάς να κατανοήσουμε από πού πηγάζει και ποιες είναι οι συνθήκες που την προκάλεσαν και έπειτα να προσπαθήσουμε να δούμε τα πράγματα από διαφορετικό πρίσμα.
Για παράδειγμα, αν είμαστε εγωπαθείς γιατί μας φρόντιζαν υπερβολικά στο σπίτι και είχαμε μάθει να έχουμε τα πάντα δικά μας, το να επιχειρήσουμε να γίνουμε αυτόνομοι και ανεξάρτητοι θα βοηθήσει να μη λειτουργούμε με φιλαυτία και να σεβόμαστε τους άλλους. Είναι σημαντικό, επίσης, να μάθουμε να διαφωνούμε & να εκφράζουμε τη δυσαρέσκεια και τον θυμό μας την κατάλληλη στιγμή, στον επιτρεπτό βαθμό & ένταση και κυρίως με ήρεμο τρόπο.
