Γράφει η Θεοδώρα Χίσκου
Η Τζοκόντα χαμογελάει …επειδή είναι ευτυχισμένη!
Γερμανοί ερευνητές που σπατάλησαν χρόνο και χρήμα για να ανακαλύψουν γιατί η Mona Lisa χαμογελά, υποστηρίζουν ότι χαμογελά επειδή …είναι απλά ευτυχισμένη.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Scientific Reports, αναφέρεται ότι το αινιγματικό χαμόγελο της Mona Lisa που προβλημάτισε χιλιάδες καλλιτέχνες, επιστήμονες και απλούς φιλότεχνους, είναι απλώς η έκφραση μια “ευτυχισμένης” γυναίκας.
Η γοητεία που ασκεί παγκοσμίως ο διάσημος πίνακας του Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452-1519) οφείλεται «σε μεγάλο βαθμό στην ανεξιχνίαστη έκφραση του προσώπου της Mona Lisa».
Οι ερευνητές παρουσίασαν μια σειρά από ασπρόμαυρες εικόνες, σε δώδεκα εθελοντές με αποτυπωμένο το χαμόγελο της Mona Lisa, με διάφορες παραλλαγές στην καμπύλη των χειλιών. Οι εικόνες ήταν ανάκατες. Κάποιες έδειχναν το αυθεντικό χαμόγελο, τέσσερις ήταν με τις άκρες των χειλιών ελαφρώς ανυψωμένες -σε ένδειξη χαράς-, άλλες τέσσερις με τις άκρες των χειλιών προς τα κάτω που παραπέμπουν στη θλίψη κ.λ.π. Και αυτό τριάντα φορές στη σειρά.
«Λαμβάνοντας υπόψη μας ότι το έργο έχει περιγραφεί πολλές φορές από τους ιστορικούς της τέχνης, αναμέναμε ότι το πρωτότυπο θα ήταν πιο διφορούμενο», είπε ο Γιούργκεν Κορνμάιερ, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, στη Γερμανία. «Προς μεγάλη μας έκπληξη, οι συμμετέχοντες είπαν ότι το πρωτότυπο χαμόγελο δείχνει ευτυχία σχεδόν στο 100% των δοκιμών», πρόσθεσε.
Η μελέτη τους επικεντρώθηκε αποκλειστικά στις διαβαθμίσεις της έκφρασης του προσώπου από τη θλίψη μέχρι τη χαρά και δεν εξέτασαν άλλα συναισθήματα, που μπορεί επίσης να εκφράζονται στο χαμόγελο της Mona Lisa.
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, το 2005, είχαν επίσης αναλύσει το χαμόγελο της Mona Lisa χρησιμοποιώντας μια διαφορετική τεχνική, ένα λογισμικό αναγνώρισης συναισθημάτων. Ο αλγόριθμος που χρησιμοποίησαν λάμβανε υπόψη του τα βασικά χαρακτηριστικά του προσώπου, όπως την καμπύλη των χειλιών και τις ρυτίδες γύρω από τα μάτια. Το λογισμικό κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το χαμόγελο της Mona Lisa εκφράζει κατά 83% ευτυχία, κατά 9% υπεροψία, κατά 6% φόβο και κατά 2% θυμό.
Το πορτρέτο φιλοτεχνήθηκε στη Φλωρεντία γύρω στα 1503 και εικονίζει τη Λίζα Γκεραρντίνι, τη σύζυγο του Φλωρεντινού εμπόρου Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο.
