Γράφει η Νικόλ Φωτοπούλου
Σκέψου θετικά!
Όλα θα πάνε καλά στο τέλος… Kαι αν δεν πάνε δεν είναι το τέλος!
Η ευτυχία είναι απόφαση!
Μία μέρα που δε χαμογέλασες είναι μια χαμένη μέρα!
Και άλλες πολλές χιλιοειπωμένες κλισέ ατάκες θετικής ενέργειας κατακλύζουν την καθημερινότητα μας από διάφορους επίδοξους ψυχολόγους, life coaches και κάθε άσχετο, που προσπαθούν να μας μυήσουν στο κόσμο της χαράς και της αισιοδοξίας! Στόχος υπέρτατος να πατάξουμε δια παντός τη μιζέρια και τη δυστυχία από τη ζωή μας!
Εκ πρώτης όψεως ποιος διαφωνεί; Όμως με μια δεύτερη πιο προσεκτική ανάγνωση, μήπως όλο αυτό το υστερικό κύμα της εξαναγκαστικής αισιοδοξίας δεν είναι τελικά και τόσο αισιόδοξο; Για να κάνω λίγο το δικηγόρο του διαβόλου, ποσό καλό τελικά μας κάνει αυτή η επίπλαστη εκβιαστική επιβολή της ευτυχίας;
Επικρατεί μια άποψη, κατά την οποία αν είσαι αισιόδοξος και βλέπεις τα πράγματα θετικά, θα σου έρχονται και όλα θετικά, ενώ η αρνητικότητα βάζει τρικλοποδιές στην ευτυχία σου και παρεμποδίζει τη τύχη από τη ζωή σου – μέχρι ένα σημείο συμφωνώ κ επαυξάνω. Όμως, είναι κάποιοι άνθρωποι ευτυχισμένοι και τυχεροί επειδή σκέφτονται θετικά και αισιόδοξα ή μήπως ακριβώς επειδή όλα τους πάνε καλά βλέπουν τα πράγματα θετικά; Η κότα κάνει το αυγό ή το αυγό την κότα;
Καταρχήν, όταν είσαι έξω από το χορό πολλά τραγούδια ξέρεις. Είναι πολύ εύκολο να κάνεις τον ψυχολόγο στα προβλήματα των άλλων, ειδικά αν βρίσκεσαι σε πλεονεκτικότερη θέση και μιλάς εκ του ασφαλούς, γιατί αφενός τα βάσανα δεν είναι δικά σου, αφετέρου είσαι πιο αντικειμενικός και στο κάτω κάτω μόνο η ψυχή του δύσμοιρου ξέρει τι τραβάει. Τι γίνεται όμως όταν σου χτυπήσει και εσένα την πόρτα η συμφορά και από ψυχολόγος μετατρέπεσαι σε ψυχασθενή; Γιατί, ενώ με περισσή άνεση δήλωνες στη φίλη σου όταν χώρισε και ήταν στα πατώματα ότι ήταν υπερβολική και «Σιγά πια, πώς κάνεις έτσι, δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου, μη στεναχωριέσαι!», ξαφνικά χωρίζεις εσύ, παθαίνεις νευρικό κλονισμό και από στωικός φιλόσοφος γίνεσαι εν νυκτί η απόλυτη drama queen!
Επίσης, πόσα περιθώρια να είμαστε σε μια μόνιμη νιρβάνα έχουμε, όταν τα πράγματα αντικειμενικά δε πάνε καλά; Και πόσο υγιές είναι να περιφέρεσαι σαν το Μπομπ το Σφουγγαράκη που έχει καταπιεί 10 κουτιά Xanax, όταν η τύχη σου προσεγγίζει περισσότερο εκείνη του ταλαίπωρου Καλαμάρη;
Όταν ήδη αρκετή δυστυχία σε δέρνει, γιατί θα πρέπει επιπλέον να έχεις και το βάρος της ευθύνης ότι εσύ αποκλειστικά φταις που όλα πάνε στραβά επειδή δεν ακολουθείς τα δόγματα της αυτιστικής “θετικής σκέψης”; Όταν σου έρχονται τα απανωτά χτυπήματα της μοίρας γιατί να φοβάσαι να ξεστομίσεις ότι δεν είσαι καλά, για να μη χαρακτηριστείς «καταθλιπτικός» και αντ’ αυτού να κυκλοφορείς σα κουρδισμένο ζόμπι που το έχουν χαπακώσει με Zoloft?
Γιατί άραγε όταν ο πόνος είναι σωματικός θεωρείται φυσιολογικό να πονέσεις, να κλάψεις, να σιχτιρίσεις τη τύχη σου, ενώ αν πονέσεις ψυχικά επειδή έχασες τη δουλειά σου, σε κεράτωσε η γκόμενα, σε πνίγει η μοναξιά ή σου κάνει τη ζωή μαύρη ο προϊστάμενός σου, θα πρέπει να το καταπιείς και να υποφέρεις σιωπηλά; Όσο αναίσθητος και χοντρόπετσος να είσαι, δε γίνεται να μη σε αγγίξουν και να μη σε πονέσουν κάποια πράγματα. Kαι προφανώς αν έχεις και μια ευαισθησία παραπάνω, θα σου πάρει περισσότερο χρόνο να το ξεπεράσεις. Γιατί αποκηρύσσουμε το στάδιο της αποδοχής της ατυχίας και της βίωσης του πόνου και θέλουμε να περάσουμε κατευθείαν στο τελικό στάδιο της λύτρωσης και ηρεμίας; Όπως αν σπάσεις το πόδι σου: από το να λες “όλα καλά, δεν έγινε τίποτα” και στο τέλος να αχρηστευτεί, είναι προτιμότερο να βάλεις γύψο -έτσι αναλογικά- από το να κρατάς το πόνο, τη θλίψη και την απελπισία μέσα σου ρίχνοντας το κρυφά στα ψυχοφάρμακα. Άρα δεν είναι πιο αποτελεσματικό να εκτονωθείς, να κλάψεις, να χτυπηθείς κάτω σα το χταπόδι βρε αδερφέ και μετά έχοντας λυτρωθεί, να κάνεις restart;
Με το να αυξάνεις με χάπια ευτυχίας τη σεροτονίνη και τη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο σου, είναι σα να ισχυρίζεσαι ότι ο πυρετός είναι η ασθένεια και το παυσίπονο η θεραπεία. Όμως, όπως ο πυρετός είναι το προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι δε πάει καλά στον οργανισμό σου, έτσι και η επιτεινόμενη θλίψη είναι το μήνυμα ότι κάτι στη ζωή σου χρήζει αλλαγής: Αντί να χάνεις χρόνο με το πώς θα αντιμετωπίσεις την υποτιθέμενη κατάθλιψη σου, εστιάζεις στη λύση του προβλήματος που σε ταλανίζει- καταπολεμάς την αιτία, όχι το αποτέλεσμα. Και γιατί απλά να μην αποδεχθούμε το γεγονός ότι κάποιες φορές τα πράγματα απλά δε πάνε καλά, επειδή η ζωή δεν είναι μια ευθεία γραμμή αλλά έχει διακυμάνσεις και δεν μπορούμε να έχουμε απόλυτο έλεγχο της, όσο καλά και να την προγραμματίσουμε; C’est la vie, ξεπέρασε το και προχώρα! Βέβαια, αν από τη μία το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον, από την άλλη “συν Αθηνά και χείρα κίνει”. Δεν είμαστε ούτε έρμαια της τύχης, αλλά ούτε κινούμε εμείς όλα τα νήματα. Η αλήθεια- όπως στα περισσότερα πράγματα- βρίσκεται κάπου στη μέση.
Εν τέλει, πού βοηθάει όλη αυτή η επιστράτευση “προζακικών” ανθρώπων που επιβάλλουν με το ζόρι στον εαυτό τους μια εικονική ευτυχία, υιοθετώντας ένα ανατριχιαστικά ηλίθιο μόνιμο χαμόγελο σαν του Joker, εξωραΐζοντας και την πιο shitty πτυχή των πραγμάτων και κοροϊδεύοντας τον εαυτό τους ότι όλα πάνε καλά, ενώ μέσα τους καταρρέουν; Πέρα από τη στρατιά ψυχιάτρων, ψυχολόγων και φαρμακευτικών εταιρειών που επωφελούνται από τη φρενίτιδα της υποτιθέμενης κυρίαρχης ασθένειας του 21ου αιώνα, η οποία σου καταλογίζεται επειδή δεν περιφέρεσαι σαν χαζοχαρούμενος λοβοτομημένος που ζει στον πλανήτη Γκούφυ, ο “ασθενής” κερδίζει κάτι;
Μήπως η μάστιγα της εποχής δεν είναι η κατάθλιψη, αλλά το manipulative κίνημα θετικής ενέργειας που σε θέλει σε μια μόνιμη και αδικαιολόγητη ευφορία, ασχέτως περιστάσεων και καταστάσεων;
Για να μη παρεξηγηθώ, σε καμιά περίπτωση δε καταδικάζω τη θετική σκέψη. Αντιθέτως, θεωρώ ότι είναι αναγκαία για να μην χάσεις τα λογικά σου και για να μη γεράσεις πριν της ώρας σου. Και προφανώς δεν ισοπεδώνω την ψυχιατρική επιστήμη: δίχως αμφιβολία κάποιες περιπτώσεις πραγματικά χρήζουν φαρμακευτικής αγωγής, όμως ούτε η συνεχής άρνηση της πραγματικότητας (κάποιες φορές life just sucks, πώς να το κάνουμε!) ούτε η αλόγιστη κατάχρηση αντικαταθλιπτικών και η αυτοεπιβαλλόμενη συμμέτοχη σε group therapy των Ανώνυμων Καταθλιπτικών (Είμαι η Μαρία και είμαι καλά!) θεωρώ ότι έχει αποτελέσματα.
Προτού διαγνώσεις στον εαυτό σου κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, σχιζοφρένεια η οποιοδήποτε άλλο ψυχολογικό όρο έχει γίνει της μόδας, βεβαιώσου πρώτα ότι δεν έχεις υποστεί πλύση εγκεφάλου από την εμπορευματοποίηση της επιδημίας της άμετρης και αλλόκοτης “θετικής ενέργειας” και του μάρκετινγκ των φαρμακοβιομηχανιών, που σε κάθε ευκαιρία βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για εξωφρενικούς χειρισμούς της επιστήμης στο βωμό του κέρδους.
Γιατί αν ο απαισιόδοξος γκρινιάζει για τον άνεμο και ο υπέρμετρα αισιόδοξος ελπίζει αφελώς ο άνεμος να αλλάξει, ο ρεαλιστής είναι αυτός που ρυθμίζει τα πανιά και δεν θαλασσοπνίγονται. Διάλεξε ποιος από τους 3 θες να είσαι.
