Του δώσαν πίσω τα παλάτια

2464

Γράφει ο Χρήστος Ζαμπούνης

Κρατώ στα χέρια μου μία πολυκαιρισμένη μαυρόασπρη φωτογραφία, με δύο νεαρής ηλικίας αγόρια. Κάνουν ιππασία σε μία πλαζ. Δεν έχει ημερομηνία, αλλά εάν κρίνω από τους αναπαριστάμενους, δηλαδή τον Βασιλέα της Ρουμανίας Μιχαήλ και τον πρίγκηπα Φίλιππο, Δούκα του Εδιμβούργου, μάλλον θα χρονολογείται στα τέλη της δεκαετίας του ’20. Τα δύο αγόρια είναι πρώτα εξαδέλφια. Ο μεν Φίλιππος είναι ο Βενιαμίν της οικογένειας του πρίγκηπος Ανδρέα και της πριγκιπίσσης Αλίκης, ο δε Μιχαήλ, μοναχοπαίδι του βασιλέως Καρόλου Β΄ της Ρουμανίας και της πριγκιπίσσης Ελένης της Ελλάδος. Έχουν τρεισήμισι μήνες διαφορά, ο σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας  είναι γεννημένος την 10η Ιουνίου 1921, ο τελευταίος βασιλεύς της Ρουμανίας, την 25η Οκτωβρίου του ιδίου έτους.

Ο ένας από τους δύο o Μιχαήλ δεν ζει πια. Απεβίωσε χθες το μεσημέρι στην κατοικία του, στην Ωμπόν της Ελβετίας. Κατείχε ένα σπάνιο ρεκόρ. Ήταν ο τελευταίος εν ζωή μονάρχης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιστορία του μοιάζει με καλογραμμένο χολιγουντιανό σενάριο. Ανήλθε στον θρόνο σε ηλικία 7 ετών, μετά τον θάνατο του παππού του. Τρία χρόνια αργότερα, τον ανέτρεψε με πραξικόπημα ο πατέρας του, υποβιβάζοντάς τον στον ρόλο του πρίγκηπος-διαδόχου. Μετά την παραίτηση τού πατέρα του στις 6 Σεπτεμβρίου του 1940, υπεχρεώθη να γίνει μαριονέτα του συνεργαζόμενου με τον Άξονα, δικτάτορος Αντονέσκου. Τούτο δεν τον εμπόδισε να έλθει εγκαίρως, το 1943, σε επαφή με τους Συμμάχους και να ανατρέψει έναν χρόνο αργότερα τον Αντονέσκου. Φευ, στη μοιρασιά του κόσμου, η Ρουμανία ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ενώσεως. Η συγκατοίκησή του με τους κομμουνιστές διήρκεσε πολύ, λόγω της δημοφιλίας του. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον βιβλίο, του υποπτεράρχου Άρθουρ Γκουλντ Λη, υπό τον τίτλο «Στέμμα και σφυροδρέπανον», όπου στο Ρουμανικό Κοινοβούλιο κατά την έναρξη των εργασιών, ακούσθηκαν με τη σειρά οι ιαχές: «Ζήτω ο Στρατάρχης Στάλιν! Ζήτω ο Βασιλεύς Μιχαήλ!»

Το 1947, επιστρέφοντας από τους γάμους του εξαδέλφου του Φιλίππου με την Ελισάβετ, η κατάσταση γίνεται αδιέξοδη. Υποχρεούται σε παραίτηση και αναχωρεί για μία εξορία που θα διαρκέσει πάνω από σαράντα χρόνια. Η πτώση του καθεστώτος Τσαουσέσκου θα τον βρει έτοιμο να επιστρέψει στη χώρα του: 1.000.000 κόσμος θα τον υποδεχθεί στους δρόμους του Βουκουρεστίου το Πάσχα του 1992, στο πρώτο ταξίδι του μετά την εκθρόνισή του. Με ιδιαίτερη μεγαλοθυμία, συγκριτικώς με τους Έλληνες ομολόγους τους, οι νέοι ηγήτορες της Ρουμανίας θα του αποδώσουν τη Ρουμανική υπηκοότητα και θα του επιστρέψουν το παλάτι της Ελιζαμπέτα στο Βουκουρέστι. Έκτοτε θα πηγαινοέρχεται τακτικά, συμμετέχοντας υπό την ιδιότητά του, του πρώην αρχηγού κράτους, στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Συγγενής με τους περισσότερους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης, θα τους υποδεχθεί επ’ ευκαιρία των 90στών γενεθλίων του στο παλάτι Ελιζαμπέτα, αφήνοντας ως παρακαταθήκη έναν εμπνευσμένο λόγο:«Υπηρέτησα το Ρουμανικό έθνος καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου μου, με μία αλληλουχία γεγονότων, άλλοτε ευτυχών, το πιο σύνηθες, δυστυχών. Από τότε που έγινα βασιλεύς, πριν από σαράντα τέσσερα χρόνια, δηλώνω χωρίς δισταγμό ότι, μετά τη δημοκρατία και την ελευθερία, το πιο σημαντικό πράγμα για να διατηρήσεις, είναι η αξιοπρέπεια και η ταυτότητά σου».