Γράφει η Κατερίνα Μαθιουδάκη
Προ των πυλών του 2017 που ανακηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού σε “Έτος Νίκου Καζαντζάκη”, ο Τάκης Χρυσικάκος μετακομίζει στο θέατρο Γκλόρια -από το θέατρο Ιλίσια τη περσινή χρονιά- και (ξανα)γίνεται Νίκος Καζαντζάκης για την παράσταση “Αναφορά στον Γκρέκο”.
Εμβληματική προσωπικότητα ο Νίκος Καζαντζάκης, συγγραφέας, δημοσιογράφος, μυθιστοριογράφος, ποιητής και φιλόσοφος, έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως ως ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες λογοτέχνες και έχει μεταφραστεί περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον συγγραφέα στον κόσμο. Το συγκεκριμένο αποτελεί το τελευταίο έργο του Κρητικού συγγραφέα και όπως ο ίδιος είχε αποτυπώσει εύλογα, “πρόκειται για μια αναφορά στους στόχους και στις προσπάθειες με τη στρατιωτική έννοια του όρου”, σε όσα πρέσβευε και κουβαλούσε από την παιδική του ηλικία, με όσα γαλουχήθηκε, ως αμούστακο παιδί ακόμα, στα ιερά χώματα της Κρήτης, μύχιες σκέψεις και στιγμές ευτυχίας από τη γνωριμία του με συγκλονιστικούς ανθρώπους, που έμελλαν να καθορίσουν τις μετέπειτα κινήσεις και επιλογές του μα και τη ζωή του ολόκληρη.
Τολμώ να πω πως ο Τάκης Χρυσικάκος κατόρθωσε να ενσαρκώσει τη φιγούρα αυτής της ξεχωριστής προσωπικότητας της Κρήτης, υπηρετώντας την σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα: με τη στρατιωτική έννοια του όρου. Μια παράσταση που δεν χρειάζεται καμία ιδιαιτέρως σκηνική παρέμβαση για να τραβήξει τη ματιά του θεατή, καθώς η εσωτερική ζύμωση του χαρακτήρα που υποδύεται, σε παρασέρνει στη τρικυμία της από το άνοιγμα εώς το κλείσιμο της αυλαίας. Το κράμα της σκηνοθετικής ματιάς και της υποκριτικής δεινότητας του Χρυσικάκου καθηλώνει. Δεν ακούγεται ούτε μια περίσσεια ανάσα ανάμεσα στους θεατές παρά μόνο η γνώση, η εμπειρία, η ευαισθησία αλλά και η κρητική ματιά και νοοτροπία του Καζαντζάκη, βαθιά ριζωμένη στο πρόσωπο του ηθοποιού, ο οποίος γίνεται μεταλαμπαδευτής του έργου του.
Ναι, τον βλέπεις και όπως αφήνεσαι στην αφήγησή του, νομίζεις πως σου μιλά ο Καζαντζάκης αυτοπροσώπως: τον έχει κάνει κτήμα του και αποδεικνύει έμπρακτα το μεγαλείο της θεατρικής πράξης, σε ένα κείμενο πνευματικής αυτοβιογραφίας που, απ’ όσο μπορώ να φανταστώ, είναι δύσκολο και απαιτητικό να ζωντανέψει επί σκηνής σε βαθμό ώστε να πείσει απόλυτα τον θεατή. Όταν όμως αυτό συμβαίνει και εσύ βρίσκεσαι εκεί ως θεατής, δεν υπάρχει μεγάλη πνευματική ανύψωση από αυτή που νιώθεις, όταν έχεις την ευτυχία να γίνεσαι κοινωνός της. Μια ερμηνεία που πάλλεται σαν τους χτύπους της καρδιάς και μοιάζει να λειτουργεί σαν τους ήχους ενός μουσικού οργάνου, που βγαίνουν από τα χέρια του πιο επιδέξιου οργανοπαίχτη: στις αφηγηματικές στιγμές κυλώντας αλλά κρατώντας αλώβητη τη συγκίνηση για το μεγαλείο της Ελλάδας αλλά και της κρητικής λεβεντιάς που στα δύσκολα ορθώνει περήφανα το ανάστημά της και στα “κρεσέντα” μια τεράστια κραυγή: του Νίκου Καζαντζάκη και του Τάκη Χρυσικάκου, που ο δεύτερος έχει κατορθώσει να την κάνει ένα.
Τα μόνα που χρειάζονται να συνοδεύσουν αυτή την κραυγή είναι ένα γραφείο, φωτογραφίες σε μορφή slides που βοηθούν στο ρου της ιστορίας, η κλασσική κιθάρα του Χρυσόστομου Καραντωνίου και η λύρα της Κρητικιάς Γεωργίας Νταγάκη αλλά προπάντων η βαθιά, στεντόρια φωνή της, που επιτυγχάνει μιας πρώτης τάξεως γνωριμία και μουσική σύνδεση με τους πρωταγωνιστές του έργου, όπως ο Καπετάν Μιχάλης, ο Αλέξης Ζορμπάς, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και η ωραία Ελένη του Ομήρου.
Όποιος είναι λάτρης του Καζαντζάκη και της φιλοσοφίας του αλλά και όποιος αισθάνεται περήφανος που κατάγεται από αυτό το νησί, επιβάλλεται να δει αυτή τη παράσταση. Επίσης, όποιος είναι λάτρης του καλού θεάτρου, πάλι δεν θα πρέπει να αμελήσει να δει αυτή τη παράσταση και τον Τάκη Χρυσικάκο, ίσως στον καλύτερο ρόλο της θεατρικής του πορείας. Προσωπικά την έχω παρακολουθήσει 2 φορές και δεν θα ξεχάσω ποτέ τη δεύτερη φορά την αντίδραση φίλης, που δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά της καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης…
Αυτή λοιπόν είναι η μαγεία του καλού θεάτρου. Αν αντέχετε να αναμετρηθείτε μαζί της, τότε σπεύσατε!
“Αναφορά στον Γκρέκο” στο Θέατρο Γκλόρια
Από 31 Οκτωβρίου και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
