Γράφει η Χαρούλα Μπιλάλη-Μοριακή Βιολόγος
Η κατάψυξη των ωαρίων είναι ένα πολύτιμο εργαλείο που βοηθάει τις γυναίκες να κερδίσουν “ βιολογικό χρόνο” και να ξεκινήσουν την οικογένεια τους σε πιο προχωρημένη αναπαραγωγικά ηλικία. Τα τελευταία χρόνια, η προηγμένη αυτή διαδικασία ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής, καθώς αρκετά δημόσιαπρόσωπα τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, έχουν πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη διαδικασία και έχουν ενθαρρύνει και άλλες γυναίκες να το κάνουν.
Επιπλέον,γίγαντες της τεχνολογίας όπως το Google, η Apple και το Facebook έχουν αρχίσει να καλύπτουν οικονομικά την κατάψυξη των ωαρίων στις υπαλλήλους τους που επιθυμούν να το κάνουν.Καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες αποφασίζουν να ξεκινήσουν τις προσπάθειες για τεκνοποίηση αργότερα στη ζωή τους, η σωστή ενημέρωση για τη συγκεκριμένη διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συγκέντρωσα τις 5 πιο συχνές ερωτήσεις σας σχετικά με την κατάψυξη ωαρίων, τις οποίες και απαντώ:
1) Ποιες γυναίκες πρέπει να καταψύξουν τα ωάρια τους;
Αρχικά, οι γυναίκες εκείνες για τις οποίες χρειάστηκε να υπάρχει αυτή η επιλογή. Πρόκειται για γυναίκες που λόγω κάποιας σοβαρής ασθένειας (πχ καρκίνος)υποβάλλονται σε ιατροφαρμακευτικές θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία,η οποία προκαλεί μεγάλη ζημιάστα ωάρια. Το ίδιο όμως ισχύει και για οποιαδήποτε άλλη ασθένεια που μπορεί ναεπηρεάσει τη μελλοντική γονιμότητα, συμπεριλαμβανομένης της Ενδομητρίωσης, τουΣυνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών, ή άλλων διαταραχών της ωοθυλακιορρηξίας.
Γυναίκες νεαρής αναπαραγωγικής ηλικίας, κάτω από 35 ετών, που ήδη γνωρίζουν πως έχουν κάποιο πρόβλημα που επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα τους και οι οποίες δεν έχουν ακόμα σύντροφο, καλό θα είναι να εξετάσουν την κατάψυξη των ωαρίων ως μία σωστή επιλογή μελλοντικής αναπαραγωγής. Από εκεί και έπειτα, κάθε γυναίκα που βλέπει πως η τεκνοποίηση δεν αποτελεί στην παρούσα φάση προτεραιότητα της μπορεί, καταψύχοντας εγκαίρως τα ωάρια της, να αυξήσει τις πιθανότητες να αποκτήσει παιδιά με το δικό της γενετικό υλικό σε μεγαλύτερη αναπαραγωγικά ηλικία, μετά τα 40-42, όταν οι πιθανότητες για σύλληψη μειώνονται δραματικά, ακόμα και με εξωσωματική γονιμοποίηση. Σε κάθε περίπτωση, γυναίκες που εμφανίζουν μειωμένο απόθεμα ωοθηκών παρά το νεαρό της ηλικίας τους ( πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια) πρέπει να σκεφτούν πολύ σοβαρά τη διαδικασία της κατάψυξης ωαρίων σαν μία ιδανική επιλογή τους.
2) Πότε πρέπει μία γυναίκα να καταψύξει τα ωάρια της;
Εδώ η απάντηση είναι προφανής: όσο το δυνατό νωρίτερα. Μια γυναίκα που καταψύχει τα ωάρια της μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’30 έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να μείνει έγκυος από μια γυναίκα που πλησιάζει τα 40 ή είναι ακόμα πιο μεγάλη. Ταυτόχρονα,αυτό που είναι σημαντικό κάθε γυναίκα να γνωρίζει είναι ότι όταν μια γυναίκα είναι 25 ετών, το 50% περίπου των ωαρίων στο σώμα της είναι χρωμοσωμικά φυσιολογικά, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν μεγάλη πιθανότητα να γονιμοποιηθούν και να δημιουργήσουν ένα υγιές μωρό χωρίς να υπάρχουν προβλήματα. Στα 35, ο αριθμός αυτός μειώνεται στο 25%,οπότε καταλαβαίνετε πως από εδώ και έπειτα αρχίζουν οι δυσκολίες. Σίγουρα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, γυναίκες που διατηρούν την υψηλή αναπαραγωγική τους ικανότητα και σε πιο προχωρημένη αναπαραγωγικά ηλικία, όμως η ιδανική συνθήκη είναι, όσο νωρίτερα μία γυναίκα το αποφασίσει, τόσο το καλύτερο.
Μη ξεχνάτε πως πραγματική σημασία δεν έχει μόνο η πραγματοποίηση της διαδικασίας κατάψυξης των ωαρίων με επιτυχία. Αυτό που είναι το πιο σημαντικό είναι η κατάψυξη των ωαρίων να μπορέσει να διατηρήσει υψηλές τις πιθανότητες απόκτησης ενός μωρού σε μεγαλύτερη ηλικία.
Για τις περισσότερες γυναίκες, η κατάψυξη των ωαρίων είναι λιγότερο πιθανό να είναι επιτυχής μετά τα 40. Και αυτό όχι μόνο λόγω της θεωρητικά χειρότερης ποιότητας ωαρίων, αλλά και γιατί είναι σχετικά δύσκολο σε αυτές τις ηλικίες να συγκεντρωθεί ο απαραίτητος αριθμός ωαρίων που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να εγγυηθεί τη γέννηση ενός παιδιού (πάνω από 15-20 ωάρια).Στην περίπτωση αυτή, το ορμονικό προφίλ της γυναίκας και η μέτρηση των ωοθυλακίων στις ωοθήκες της νωρίς στον κύκλο (Antral Follicular Count), μας βοηθούν στο να υπολογίσουμε πόση προσπάθεια μπορεί να χρειαστεί για να πετύχουμε αυτό το στόχο.
3) Πόσο κοστίζει η κατάψυξη των ωαρίων;
Το κόστος μπορεί να ποικίλει σημαντικά εξαιτίας πολλών παραγόντων,συμπεριλαμβανομένου και του αριθμού των κύκλων στους οποίους κάποια γυναίκα χρειάζεται να υποβληθεί προκειμένου να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό ωαρίων. Η καλύτερη συμβουλή που μπορώ να δώσω στο σημείο αυτό είναι πριν από τη διαδικασία, η γυναίκα να γνωρίζει επακριβώς τι θα χρειαστεί, τι πρόκειται να κάνει. Σε κάθε περίπτωση το κόστος αφορά τα φάρμακα διέγερσης, τα έξοδα της κλινικής για τη διαδικασία της ωοληψίας και της κατάψυξης, το χρονικό διάστημα της κατάψυξης και την αμοιβή του γιατρού. Κατά μέσο όρο, το κόστος της κατάψυξης των ωαρίων συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 1500 και 2500 ευρώ συνολικά, ανά κύκλο. Αλλά και πάλι αυτό είναι σχετικό. Για αυτό και η γυναίκα πρέπει πριν από τη διαδικασία να ενημερωθεί ολοκληρωτικά από το γιατρό και την κλινική που πρόκειται να γίνει η διαδικασία.
4) Πώς γίνεται η διαδικασία;
Όπως είπα πιο πάνω, αυτό που επιθυμούμε είναι να έχουμε όσα περισσότερα ωάρια για κατάψυξη γίνεται. Το πρώτο βήμα λοιπόν της διαδικασίας κατάψυξης των ωαρίων είναι η παραγωγή πολλαπλών ωαρίων στις ωοθήκες. Αυτό γίνεται με ορμονική διέγερση των ωοθηκών, υπό ιατρική παρακολούθηση (εξετάσεις αίματος και υπερηχογραφικός έλεγχος), όπως ακριβώς συμβαίνει και στα πλαίσια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης. Όταν τα ωοθυλάκια που περιέχουν τα ωάρια ωριμάσουν ακολουθεί φαρμακευτική πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, η ωοληψία για να πάρουμε τα ωάρια ( από το γιατρό, υπό νάρκωση) και η καθαυτή κατάψυξη των ωαρίων στο εργαστήριο από τους εμβρυολόγους. Η κατάψυξη ωαρίων σε φυσικούς κύκλους που ακούω ολοένα και πιο συχνά τελευταία, δεν αποτελεί μία κοινά αποδεκτή πρακτική και θέλει μεγάλη συζήτηση σχετικά με τις επιλογές αναπαραγωγής που έχει μία γυναίκα που δε μπορεί να πραγματοποιήσει την εν λόγω διαδικασία ως είθισται.
5) Υπάρχει κάποιο μυστικό που παίζει καθοριστικό ρόλο στην όλη διαδικασία;
Το πιο σημαντικό είναι η σωστή προετοιμασία. Από τη στιγμή που η γυναίκα αποφασίζει να το κάνει έως ότου το κάνει. Δεν πρέπει να γίνει τίποτα με βιασύνη, εκτός και αν δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Όλα τα επιστημονικά δεδομένα συνηγορούν στο ότι μία προετοιμασία τουλάχιστον 3 μήνες πριν από μία προσπάθεια για σύλληψη και εγκυμοσύνη, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία και καθορίζουν ακόμα και προγεννητικά την υγεία των απογόνων. Και είναι ακριβώς αυτό που πρέπει μία γυναίκα να θυμάται. Καταψύχει τα ωάρια της για να μπορέσει κάποια στιγμή να αποκτήσει ένα μωρό.Άρα η προετοιμασία πρέπει να είναι η ίδια, σαν να προσπαθούσε για ένα μωρό τώρα. Ακολουθώντας μία υγιεινή διατροφή που προάγει τη γονιμότητα, αποφεύγοντας ανθυγιεινές πρακτικές (κάπνισμα, αλκοόλ), περιορίζοντας το στρες, και λαμβάνοντας ειδικά συμπληρώματα για το αναπαραγωγικό σύστημα που προσαρμόζονται ειδικά στις ανάγκες της, όπως τα Fertilovit Nutraceuticals, μπορεί να είναι σίγουρη πως πραγματοποιεί τη διαδικασία κατάψυξης των ωαρίων με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες τη δεδομένη στιγμή. Με στόχο τη γέννηση ενός υγιούς παιδιού τη στιγμή που νοιώσει έτοιμη για αυτό.
